Πετρέλαιο ή θάλασσες;

«Αυτό που προκαλεί ανατριχίλα είναι όμως η σκέψη του τι θα συμβεί εάν έχουμε ατύχημα στο Ιόνιο ή το Κρητικό πέλαγος όταν θα αρχίσει να γίνεται η εξόρυξη υδρογονανθράκων, η οποία έχει ήδη παραχωρηθεί σε ξένες – κατά βάση – κοινοπραξίες.
Κάποιο ατύχημα σε πλωτή εξέδρα ή κάποια διαρροή από σεισμικό ρήγμα, ένα από τα πολλά που υπάρχουν στις περιοχές αυτές. Έχει τέτοια εμπειρία ο κόλπος του Μεξικού από τις πετρελαιοπηγές και τις πετρελαιοβιομηχανίες του Τέξας που υπάρχουν εκεί. Κακή εμπειρία.

ΔΕΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ!
Έτσι κλείναμε το προηγούμενο άρθρο μας. Ήταν η προέκταση της σκέψης, μετά το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» στο Σαρωνικό και την εκτεταμένη καταστροφή που έχει προκαλέσει. Εμείς σας είπαμε ότι «δεν θέλετε να ξέρετε» αλλά η Greenpeace Eλλάδας μας τα θύμισε 2-3 μέρες αργότερα.
Δεν είναι κινδυνολογία. Τα ατυχήματα και οι διαρροές πετρελαίου κατά τις διαδικασίες εξόρυξης και μεταφοράς του είναι τόσο συνηθισμένα όσο οι «παράπλευρες απώλειες» σε έναν πόλεμο. Δεν γίνεται να αποφευχθούν. Είναι σα να θέλουμε να έχουμε αυτοκίνητα στους δρόμους αλλά να μην έχουμε ατυχήματα.
Τα περισσότερα από αυτά τα ατυχήματα δεν γίνονται γνωστά. Όπως δεν γνωρίζουμε καθημερινά όλα τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα που γίνονται. Μαθαίνουμε μόνο για τα πιο εντυπωσιακά. Γνωρίζουμε έτσι για την καταστροφή του Κόλπου του Μεξικού, το ναυάγιο του Exxon Valdez και την ανεπανόρθωτη, μετά από 28 χρόνια, καταστροφή που προκάλεσε στα οικοσυστήματα της Αλάσκα, το Prestige κλπ.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
«ΑΝ» ΣΥΜΒΕΙ ΔΙΑΡΡΟΗ
ΑΛΛΑ «ΠΟΤΕ»!
Τα παραπάνω δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά ούτε αφορούν μόνο λίγες μεγάλες πετρελαϊκές. Αποτελούν μία χαρακτηριστική εικόνα των αναπόφευκτων επιπτώσεων της πετρελαϊκής βιομηχανικής δραστηριότητας.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Oil Spill Task Force (αφορά τις διαρροές που συμβαίνουν στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ και του Καναδά που εφάπτονται στον Ειρηνικό Ωκεανό), μόνο για το 2015 καταγράφηκε συνολική διαρροή 2.000 περίπου τόνων σε 782 (!) περιστατικά, από τάνκερ, εγκαταστάσεις και αγωγούς. Περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων αποδίδεται σε βλάβη εξοπλισμού, ενώ άλλο ένα τρίτο σε ανθρώπινο λάθος.
Αναφορικά με τις διαρροές που προκλήθηκαν διεθνώς το 2016 αποκλειστικά από τάνκερ, το International Tanker Owners Pollution αναφέρει 5 περιστατικά μεσαίας ή μεγάλης κλίμακας, με συνολική διαρροή 6.000 τόνων.
Συνεπώς, τα σχέδια των ελληνικών κυβερνήσεων να παραχωρήσουν τις θάλασσές μας σε πετρελαϊκές εταιρίες για μεγάλης κλίμακας και μακροχρόνιες εξορύξεις υδρογονανθράκων, πολλές εκ των οποίων πραγματικά επικίνδυνες αφού αφορούν μεγάλα βάθη, αποτελούν μία de facto απειλή για τις τοπικές κοινωνίες, την αλιεία και τον τουρισμό της χώρας, ακόμα και χωρίς την ύπαρξη «σοβαρού» πετρελαϊκού ατυχήματος.
Aυτά και άλλα πολλά μας υπενθυμίζει η Greenpeace. Δεν πρόκειται για κάποια θεωρία συνωμοσίας, αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις ετήσιες εκθέσεις των πετρελαϊκών για να διαπιστώσει του λόγου το αληθές.
Για παράδειγμα, στον ετήσιο απολογισμό της BP για το 2016, βρίσκουμε 275 περιστατικά που αφορούν τοξικά υλικά, 149 διαρροές πετρελαίου (με ποσότητα μεγαλύτερη του ενός βαρελιού), εκ των οποίων οι 58 ρύπαναν νερό ή / και ακτές. Όλα αυτά μόλις μέσα σε έναν χρόνο!
Κοιτώντας αντίστοιχα τα επίσημα στοιχεία της Shell, βρίσκουμε 71 περιστατικά διαρροών μέσα στο 2016 (χωρίς να προσμετρώνται οι περιπτώσεις σαμποτάζ στο πολύπαθο Δέλτα του Νίγηρα), τα οποία αφορούν συνολική διαρροή περίπου 700 τόνων, δηλαδή περίπου δύο φορές η ποσότητα της εκτιμώμενης διαρροής του ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ. Όπως μαθαίνουμε από στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η Shell, την τελευταία δεκαετία υπήρξε χρονιά που οι διαρροές έφτασαν ακόμα και τους 9.000 τόνους!
Για τις εξορύξεις στις ελληνικές θάλασσες έχουν δείξει ενδιαφέρον δύο άλλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί, η ExxonMobil και η Total.
Στον ετήσιο απολογισμό της για τις διαρροές, η ExxonMobil δηλώνει περήφανη (sic!) που υπήρχε μείωση των διαρροών σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, με αποτέλεσμα το 2016 να έχουν διαρρεύσει σε νερό και γη μόνο 4.700 βαρέλια (περίπου 650 τόνοι). Ομοίως, και η γαλλική Total, η οποία για το 2016 αναφέρει 73 περιστατικά με τη συνολική ποσότητα διαρροής στους 800 τόνους.
Είναι πώς «μετράει» κανένας τα ατυχήματα. Ο καπετάνιος πχ. του Αγία Ζώνη, στις δηλώσεις που έκανε μετά το ναυάγιο αριθμούσε τα εκατομμύρια ζημιά που έπαθε. Κάποια άλλη «ζημιά» γύρω του δεν είδε … Οι ασφαλιστικές εταιρείες, αυτοκινητοβιομηχανίες κλπ προσμετρούν και το οικονομικό «κόστος» από τις απώλειες ανθρώπινων ζωών ! Πώς αποτιμάται σε χρήμα μια ανθρώπινη ζωή μόνο οι εταιρείες ξέρουν…
Στις 24 Μαρτίου του 1989, το τάνκερ Exxon Valdez προσάραξε στον ύφαλο Blight στον Πορθμό Prince William στην Αλάσκα. Χρειάστηκαν μόλις λίγα λεπτά για να ανοίξει μια μεγάλη τρύπα στο μονό κέλυφος του τάνκερ και να χυθούν στα παρθένα νερά περίπου 40 χιλιάδες τόνοι (11 εκατομμύρια γαλόνια) αργού πετρελαίου. Το ασύλληπτο ατύχημα ήταν το χειρότερο που είχε σημειωθεί μέχρι τότε στην αμερικανική ιστορία. Κατέστρεψε περισσότερα από 1.300 μίλια ακτογραμμής, διαταράσσοντας τις συνθήκες ζωής και διαβίωσης των ανθρώπων της περιοχής και σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά και θαλάσσια ζώα
Η διαρροή σταμάτησε μετά από λίγες ημέρες, ωστόσο η αποκατάσταση δεν έχει γίνει ακόμα. Περισσότερα από 600.000 πουλιά, εκατομμύρια ψάρια και θαλάσσια ζώα βρήκαν ακαριαίο θάνατο, ενώ το φυσικό οικοσύστημα δεν έχει ακόμη ανακάμψει. Η ζημιά για τον κλάδο της αλιείας έχει διαρκέσει πολλά χρόνια. Αρχικά διατάχθηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο, να καταβάλει η Exxon 5 δισεκατομμύρια δολάρια για τις ζημιές το 1994. Μια έφεση όμως της εταιρείας το 2006 μείωσε το ποσό σε 2,5 δισ. δολάρια. Το 2008, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ προχώρησε σε νέα μείωση του ποσού αναφορικά με τις ζημιές στην αλιεία κάνοντάς το λίγο πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια. Παρεπιπτόντως, περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί για τον καθαρισμό της περιοχής.
Δεκαετίες αργότερα, το πετρέλαιο συνεχίζει να βγαίνει από μια τρύπα σκαμμένη σε μια παραλία στο Eleanor Island, στην Αλάσκα…
«Ο ρυπαίνων πληρώνει» είναι μια «μοδάτη» πολιτική θεωρία. Δείτε πώς πλήρωσε η Exxon και αναλογιστείτε ποιός τελικά «πληρώνει». Δεν υπάρχουν, φυσικά, εκτιμήσεις αλλά ας κάνει όποιος μπορεί την πρόβλεψη: πόσο θα στοιχίσει στην τουριστική βιομηχανία της Κρήτης ή των Επτανήσων μια ενδεχόμενη «καταστροφή» μεγαλύτερη από του Σαρωνικού; Πόσες δουλειές θα κλείσουν και για πόσα χρόνια;;;